ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ

ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ

H Κική Δημουλά γεννήθηκε στην(Αθήνα 6 Ιουνίου 1931) όπου και ζει είναι Ελληνίδα ποιήτρια και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα της ποίησης.  

Παντρεύτηκε τον μαθηματικό και ποιητή Άθω Δημουλά, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. 

Εργάστηκε ως υπάλληλος στην Τράπεζα της Ελλάδος. 

Έχει εκδώσει 17συλλογές. 

Ποιητικές συλλογές

• Ποιήματα, 1952 (αποκηρυγμένα)
• Έρεβος, 1956, Στιγμή 1990
• Ερήμην, Δίφρος 1958, Στιγμή 1990
• Επί τα ίχνη, Φέξης 1963, Στιγμή 1989
• Το λίγο του κόσμου, 1971, Νεφέλη 1983, Στιγμή 1990
• Το τελευταίο σώμα μου, Κείμενα 1981, Στιγμή 1989
• Χαίρε ποτέ, Στιγμή 1988
• Η εφηβεία της λήθης, Στιγμή 1994
• Ποιήματα, Ίκαρος 1998 (Συγκεντρωτκή έκδοση· περιλαμβάνονται όλες οι προηγούμενες συλλογές εκτός από τα Ποιήματα.)
• Ενός λεπτού μαζί, Ίκαρος 1998
• Ήχος απομακρύνσεων, Ίκαρος 2001
• Χλόη θερμοκηπίου, Ίκαρος 2005
• Συνάντηση, Γιάννης Ψυχοπαίδης, Κική Δημουλά, Ίκαρος 2007 (Ανθολογία με εβδομήντα τρία ζωγραφικά έργα του Γιάννη Ψυχοπαίδη.)
• Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως, Ίκαρος 2007
• Τα εύρετρα, Ίκαρος 2010
• Δημόσιος καιρός, Ίκαρος 2014

Πεζά

• Ο φιλοπαίγμων μύθος, Ίκαρος 2004 (Η ομιλία που εκφώνησε η Κική Δημουλά στην Ακαδημία Αθηνών κατά την τελετή υποδοχής της.)
• Εκτός σχεδίου, Ίκαρος 2005 (Επιλογή πεζών κειμένων.)
• Έρανος σκέψεων, Ίκαρος 2009 (Η ομιλία της Κικής Δημουλά στην Αρχαιολογική Εταιρεία στις 26 Ιανουαρίου 2009.)

DVD

• Συναντήσεις με την Κική Δημουλά, Ίκαρος 2010

• 1964, Eύφημη μνεία από την Ομάδα των Δώδεκα, για την ποιητική συλλογή Eπί τα ίχνη.
• 1972, Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, για την ποιητική συλλογή Το λίγο του κόσμου.
• 1989, Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, για την ποιητική συλλογή Χαίρε ποτέ.
• 1995 με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για τη συλλογή: «Η εφηβεία της λήθης»
• 1997, Βραβείο Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για την ποιητική συλλογή Η εφηβεία της λήθης.
• 2001, Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου της.
• Το 2002 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών
• 2009, Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας   (Prix Européen de Littérature)  , για το σύνολο του έργου της.
• 2010, με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας από την Association Capitale Européenne des Littératures.

«Υποκλίνομαι στην εθνική ποιήτρια της Ελλάδας Κική Δημουλά που είναι πια παγκόσμια».

Με τη φράση αυτή έκλεισε το βιντεοσκοπημένο μήνυμά του ο διευθυντής του «Yale University Press», Τζον Ντόνατιτς, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής με αφορμή την έκδοση της ανθολογίας ποιημάτων της Κικής Δημουλά, με τίτλο «The Brazen Plagiarist» (Η θρασεία λογοκλόπος), από την «Margellos World Republic of Letters» (MWRL) του «Yale University Press», σε αγγλική μετάφραση της Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλλου και της Αμερικανίδας ποιήτριας Ρίκα Λέσερ.

Το βιβλίο, που στάθηκε αφορμή για την πρόσφατη φιλοξενία της μεγάλης μας ποιήτριας στο πρωτοσέλιδο της «International Herald Tribune», μ' ένα εγκωμιαστικό άρθρο με τίτλο: «Το σκοτεινό όραμα της Ελληνίδας ποιήτριας» και αναδημοσιεύθηκε στους «New York Times», έχει επιλεγμένα ποιήματα και από τα 13 βιβλία της, προλογίζεται από την ίδια και συνοδεύεται από μεταφραστικό σημείωμα της Ρίκα Λέσερ, καθώς και από εκτενή εισαγωγή, χρονολόγιο και βιβλιογραφία της Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλλου.

«Συχνά αναρωτιέμαι αν υπήρχε η ποίηση πριν τη δημιουργία του κόσμου και του φόβου ή τη δημιούργησε η ανάγκη μας να κρυφτούμε κάπου, μόλις υποπτευτήκαμε ότι μία σκιά μας ακολουθεί παντού, σε απόσταση αναπνοής. Μία σκιά που την ονομάσαμε κίνδυνο», είπε η Κική Δημουλά, η οποία αφού αναφέρθηκε στην περιπετειώδη «μετανάστευση» της ποίησής της στην αγγλική γλώσσα, για τις αγωνίες και τις απολαβές της, τόνισε:

«Το αποτέλεσμα ήταν μία μετάφραση τόσο διάφανη που να μπορεί να αναπνέει ευχερώς από κάτω ο προβληματισμός της γενέτειρας γλώσσας. Πιστεύω ότι η ποίηση έχει μέσα της όλες τις γλώσσες του κόσμου γιατί από όλο τον κόσμο ζητάει ακρόαση και απάντηση».

Η μεταφράστρια και κριτικός Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλλου μίλησε για τον σημαντικό ρόλο της μετάφρασης στη διακίνηση της λογοτεχνίας και γενικά των πνευματικών αγαθών.

«Αν αυτό που μας ξεχωρίζει από τα άλλα έμβια όντα είναι ο λόγος, χωρίς τη μετάφραση θα ήμασταν εν πολλοίς χωρίς λόγο, άλογοι άρα ανύπαρκτοι. Το ξεχνάμε συνήθως εξαιτίας αυτού του παράδοξου, ενώ η κακή μετάφραση εξαφανίζει το έργο, η καλή μετάφραση εξαφανίζει τη μετάφραση, τη διαδικασία, την πράξη της. Γιατί η επιτυχής μετάφραση έχει στη συνείδηση του αναγνώστη θέση πρωτογενούς έργου, γιατί εκλαμβάνεται ως εάν να είχε γραφτεί στη γλώσσα αυτού που το διαβάζει», εξήγησε.

Για τη μετάφραση της ποίησης της Κικής Δημουλά επεσήμανε πως ήταν «συναρπαστική, πολύ δύσκολη και μακρόχρονη, χρειάστηκε σχεδόν τρία χρόνια για να ολοκληρωθεί», υπογραμμίζοντας πως «θέλαμε να εκδοθεί η ποίηση της από εμάς ώστε να αναγνωριστεί, να εκτιμηθεί και να τιμηθεί διεθνώς, αυτή η μεγάλη δημιουργός, που είναι ένα από τα μεγαλύτερα πνευματικά κεφάλαια της σύγχρονης Ελλάδας».
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ας απολαύσουμε μερικά αποφθέγματά της:

ΠΟΙΗΣΗ

• Από τον κόσμο των γρίφων φεύγω ήσυχη. Δεν έχω βλάψει στη ζωή μου αίνιγμα: δεν έλυσα κανένα.(Άφησα να μην ξέρω)

• Κυνηγέ, υποπτεύομαι γιατί σκοτώνεις τα πουλιά. Τα απωθημένα σου φτερά εκδικείσαι. [...] Ηρέμησε λοιπόν. Έχω κι εγώ ένα σωρό απωθημένους ουρανούς, μα δε σκοτώνω άστρα. (Εκρηκτικό πόρισμα)

• Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα, εγώ σε λέω γυναίκα αμέσως. Όχι γιατί γυναίκα σε παρέδωσε στο μάρμαρο ο γλύπτης κι υπόσχονται οι γοφοί σου ευγονία αγαλμάτων, καλή σοδειά ακινησίας. Γιατί τα δεμένα χέρια σου, που έχεις όσους πολλούς αιώνες σε γνωρίζω, σε λέω γυναίκα. Σε λέω γυναίκα γιατ’ είσ’ αιχμάλωτη. (Σημείο αναγνωρίσεως)

• Ρωτάς από πού ως πού γράφω τη συμπόνοια με όμικρον γιώτα. Ποιος ξέρει, θα με παρέσυρε η άπνοια, ο ανοίκειος, το ποίημα, η οίηση, το κοιμητήριο, η οικουμένη, το οικτρόν και η αοιδός επιθυμία απ’ την αρχή να ξαναγραφόταν ο κόσμος. Εξάλλου, σου θυμίζω, η συμπόνια πρωτογράφτηκε λάθος από το θεό. (Γράψε λάθος)

• Συνδυασμοί πολλοί, αλλά πόσοι γνώρισαν τη ρηματική του «ζω» απεραντοσύνη. (Γράψε λάθος)

• Μη μελαγχολείς την ανάστασή σου. Είδες ποτέ σου θαύμα να χάλασε χατίρι παραμυθένιας τύχης; (Η ταχεία ανάρρωση της απληστίας)

• Από τα όνειρα που ανάθρεψα το πιο πονετικό μου: να μη γερνάω μόνη. (Απροσδοκίες)

• Αυτάρκες είναι μόνο το μάταιον. (Καρτούν)

• Τον έρωτα όχι, όχι εσύ, Ανάγκη, τον έρωτα τον έπλασε ο Θάνατος, από άγρια περιέργεια να εννοήσει τι είναι ζωή. (Ανώνυμο)

• Απ’ ό,τι άργησε να ‘ρθει κι από το τι δεν ήρθε, χειρότερα μας φέρθηκε αυτό που περιμέναμε τι είναι μη γνωρίζοντας. (Άτιτλο)

• Φυσικά κι ονειρεύομαι. Ζει κανείς μόνο μ’ ένα ξερό μισθό; (Συνέντευξις)

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

• Ο κόσμος πρόκοψε με ανθρώπους που εν γνώσει της ματαιότητας, για να αντεπεξέλθουν τον πόνο της ματαιότητας, δημιούργησαν. Μπορείς λοιπόν να προχωράς, αρκεί να μη γονατίζεις στη σκέψη της ματαιότητας. Όλη η ζωή μας είναι μια εκκρεμότης; Αφού είμαστε θνητοί. Επειδή είναι προσωρινός ο άνθρωπος, γίνεται ενοχλητικός και διεκδικητικός αντίπαλος. Ενώ, αν μπορούσαν να διαρκούν οι χαρές που νιώθει, θα ήταν πολύ καλύτερος. (Συνέντευξη στη Μικέλα Χαρτουλάρη, 2001)

• Πληγώνομαι, σημαίνει, κοντά στα άλλα, αποκτώ γνώσεις. Ε, με λίγη παραπάνω μελέτη της ματαιότητας, ένα Lower σοφίας κουτσά στραβά το παίρνεις. (Συνέντευξη στη Μικέλα Χαρτουλάρη, 2001)

• Ακόμα και τα χαρίσματά μας όταν ασκούμε, πάλι ένα μέσον βάζουμε για να κερδίσουμε κάτι. Ακόμα και το να θέλει κανείς να είναι ποιητής, είναι μια φιλοδοξία από την οποία κάτι προσδοκά. Μα και η δόξα δεν είναι μικρό ούτε και τόσο ηθικό κέρδος. (Συνέντευξη στην Όλγα Μπακομάρου, 2002)

• Ο έρωτας δε θέλει χρόνο. Θέλει ταχύτητα. (Συνέντευξη στην Εύη Κυριακοπούλου, 2008)

• Η αγάπη είναι ένα θύμα του σωματέμπορα εγωισμού μας. (Συνέντευξη στην Εύη Κυριακοπούλου, 2008)

• Η προδοσία είναι από τις πιο φοβισμένες και σπασμωδικές ενέργειες της αυτοσυντήρησης. Άρα, [είναι] φύση μας. (Συνέντευξη στη Βίκυ Φλέσσα, 2009)

• Εκδίκηση είναι να επιτευχθεί μέσα σου η αλλαγή. Εσύ να σηκώσεις το μαχαίρι σχεδόν εναντίον σου.(Συνέντευξη στη Βίκυ Φλέσσα, 2009)

• Ανώτερες σπουδές: η μακρά ζωή μου κοντά στον ποιητή Άθω Δημουλά. Χωρίς εκείνον, είμαι σίγουρη ότι θα είχα αρκεστεί σε μια ρεμβαστική, αμαθή τεμπελιά, προς την οποίαν, ίσως και σοφά, ακόμα ρέπω. Του οφείλω το λίγο έστω που της ξέφυγα, την ατελή έστω μύησή μου στο τι είναι απλώς φωνήεν στην ποίηση και τι είναι σύμφωνον με την ποίηση, του οφείλω ακόμα την πικρότατη δυνατότητα να μπορώ σήμερα, δημόσια, να το μνημονεύω εις επήκοον της πολυπληθούς λήθης. (Αυτοβιογραφικό σημείωμα)

• Αν κάποιος την ώρα που διαβάζει ένα ποίημα πει «έτσι νιώθω κι εγώ» κι αν υποθέσουμε ότι αυτό τον βοηθάει, είναι για πέντε λεπτά. Τα επόμενα πέντε λεπτά περιμένει η ζωή απ’ έξω με το ντουφέκι της και τους πυροβολισμούς της. Και η ποίηση δεν μπορεί να προκαλέσει αφλογιστίες, ούτε αλεξίσφαιρο είναι η ποίηση.

Aπόσπασμα από την τηλεοπτική εκπομπή «Η ζωή είναι αλλού» της Εύης Κυριακοπούλου όπου η μεγάλη ποιήτρια μιλά  περί Μυαλού, Ελπίδας και Αγάπης,  ενώ στο τέλος μας  διαβάζει κι ένα ελπιδοφόρο ποιήμα της

Το βιβλίο, που στάθηκε αφορμή για την πρόσφατη φιλοξενία της μεγάλης μας ποιήτριας στο πρωτοσέλιδο της International Herald Tribune με ένα εγκωμιαστικό άρθρο με τίτλο 
«Το σκοτεινό όραμα της Ελληνίδας ποιήτριας» και αναδημοσιεύθηκε στους New York Times, έχει επιλεγμένα ποιήματα και από τα 13 βιβλία της, προλογίζεται από την ίδια και συνοδεύεται από μεταφραστικό σημείωμα της Ρίκα Λέσερ, καθώς και από εκτενή εισαγωγή, χρονολόγιο και βιβλιογραφία της Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλλου.

Μία σπουδαία Ελληνίδα στο πρωτοσέλιδο της International Herald Tribune !...

Με αφορμή το σκοτεινό, ποιητικό της όραμα, για την -πράγματι σημαντική- έκδοση των ποιημάτων της στα αγγλικά απ' το Πανεπιστήμιο του Yale.

Στο σημερινό πρωτοσέλιδο της International Herald Tribune (της παγκόσμιας έκδοσης των New York Times), με...

περηφάνεια διαβάσαμε για την Κική Δημουλά και το σκοτεινό, ποιητικό της όραμα, με αφορμή την -πράγματι σημαντική- έκδοση των ποιημάτων της στα αγγλικά απ' το Πανεπιστήμιο του Yale.

Η Κική Δημουλά, η 81χρονη εθνική ποιήτρια, είχε μια πρόσφατη απογευματινή συνάντηση με τα μίντια και μίλησε για τη δουλειά της και την μοίρα της πατρίδας της. Όταν της ζητήσαμε να περιγράψει την κατάσταση στην Ελλάδα, δεν μάσησε τα λόγια της: "Σκότος και χάος", είπε, ρουφώντας τον καπνό από ένα τσιγάρο. Η κυρία Δημουλά μπορεί να έχει μια τάση προς το δραματικό, όμως οι λέξεις που χρησιμοποιεί είναι πάντα διαλεγμένες με προσοχή.

Η ποίησή της - λιτή, με βαθιά νοήματα, χωρίς περιττούς συναισθηματισμούς- που μετατρέπει το καθημερινό σε κάτι μεταφυσικό, έχει ως πηγή έμπνευσης ζητήματα όπως αυτά του χρόνου και της μοίρας τα οποία τα κάνει τελείως δικά της, και έχει κερδίσει πιστούς αναγνώστες στην Ελλάδα. Ένας απ' τους σύχρονούς της, ο Έλληνας συγγραφέας Νίκος Δήμου, χαρακτηρίζει την κυρία Δημουλά ως "την καλύτερη Ελληνίδα ποιήτρια μετά την Σαπφώ".

Είναι επίσης η πρώτη εν ζωή ποιήτρια που περιλαμβάνεται στην σειρά Ποίησης του αξιοσέβαστου γαλλικού εκδοτικού οίκου Gallimard. Το φθινόπωρο μια νέα συλλογή με επιλεγμένα ποιήματά της (''The Brazen Plagiarist'') κυκλοφόρησε απ' το Yale University Press, σε μετάφραση των Cecile Margellos και Rika Lesser, φέρνοντας τη δουλειά της στον αγγλόφωνο κόσμο για πρώτη φορά μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες. Η κυρία Δημουλά δεν μιλά αγγλικά.

"Ήμουν τεμπέλα" λέει απολογητικά και ανησυχεί πως οι ελληνικές, λεκτικές της ακροβασίες δεν μεταφράζονται και πολύ καλά. Στον πρόλογο της νέας της συλλογής, γράφει πως ανησυχεί "για το αν η γέφυρα από τη μία γλώσσα στην άλλη είναι αρκετά γερή". Η αλήθεια πάντως είναι ότι η γέφυρα είναι πολύ ισχυρή. Το ίδιο και η ποιήτρια. "Πατρίδα μου είναι η γλώσσα", λέει η κυρία Δημουλά.

Άφησα να μην ξέρω

της Κικής Δημουλά

Aπό τον κόσμο των γρίφων

φεύγω ήσυχη.

Δεν έχω βλάψει στη ζωή μου αίνιγμα:

δεν έλυσα κανένα.

Oύτε κι αυτά που θέλαν να πεθάνουν

πλάι στα παιδικά μου χρόνια:

έχω ένα βαρελάκι που 'χει δυο λογιών κρασάκι.

Tο κράτησα ώς τώρα

αχάλαστο ανεξήγητο,

γιατί ώς τώρα

δυο λογιών κρασάκι

έχουν λυμένα κι άλυτα που μου τυχαίνουν.

Συμβίωσα σκληρά

μ' έναν ψηλό καλόγερο που κόκαλα δεν έχει

και δεν τον ρώτησα ποτέ

ποιας φωτιάς γιος είναι,

σε ποιο θεό ανεβαίνει και μου φεύγει.

Δεν του λιγόστεψα του κόσμου

τα προσωπιδοφόρα πλάσματά του,

του ανάθρεψα του κόσμου το μυστήριο

με θυσία και με στέρηση.

Mε το αίμα που μου δόθηκε

για να τον εξηγήσω.

Ό,τι ήρθε με δεμένα μάτια

και σκεπασμένη πρόθεση

έτσι το δέχτηκα

κι έτσι τ' αποχωρίστηκα:

με δεμένα μάτια και σκεπασμένη πρόθεση.

Aίνιγμα δανείστηκα,

αίνιγμα επέστρεψα.

Άφησα να μην ξέρω

πώς λύνεται ένα χθες,

ένα εξαρτάται,

το αίνιγμα των ασυμπτώτων.

Άφησα να μην ξέρω τι αγγίζω,

ένα πρόσωπο ή ένα βιάζομαι.

Oύτε κι εσένα σε παρέσυρα στο φως

να σε διακρίνω.

Στάθηκα Πηνελόπη

στη σκοτεινή ολιγωρία σου.

Kι αν ρώτησα καμιά φορά πώς λύνεσαι,

πηγή αν είσαι ή κρήνη,

θα 'ταν κάποια καλοκαιριάτικη ημέρα

που, Πηνελόπες και όχι,

μας κυριεύει αυτός ο δαίμων του νερού

για να δοξάζεται το αίνιγμα

πώς μένουμε αξεδίψαστοι.

Aπό τον κόσμο των γρίφων

φεύγω ήσυχη.

Aναμάρτητη:

αξεδίψαστη.

Στο αίνιγμα του θανάτου

πάω ψυχωμένη

«Το γράμμα»

Της Κικής Δημουλά

Ὁ ταχυδρόμος,
σέρνοντας στὰ βήματά του τὴν ἐλπίδα μου
μοῦ ῾φερε καὶ σήμερα ἕνα φάκελο
μὲ τὴ σιωπή σου.
Τὸ ὄνομά μου γραμμένο ἀπ᾿ ἔξω μὲ λήθη.
Ἡ διεύθυνσή μου ἕνας ἀνύπαρκτος δρόμος.

Ὅμως ὁ ταχυδρόμος
τὸν βρῆκε ἀποσυρμένο στὴ μορφή μου,
κοιτώντας τὰ παράθυρα ποὺ ἔσκυβαν μαζί μου,
διαβάζοντας τὰ χέρια μου
ποὺ ἔπλαθαν κιόλας μιὰ ἀπάντηση.
Θὰ τὸν ἀνοίξω μὲ τὴν καρτερία μου
καὶ θὰ ξεσηκώσω μὲ τὴ μελαγχολία μου
τ᾿ ἄγραφά σου.

Κι αὔριο θὰ σοῦ ἀπαντήσω

στέλνοντάς σου μιὰ φωτογραφία μου.

Στὸ πέτο θὰ ἔχω σπασμένα τριφύλλια,

στὸ στῆθος σκαμμένο

τὸ μενταγιὸν τῆς συντριβῆς.

Καὶ στ᾿ αὐτιά μου θὰ κρεμάσω-συλλογίσου-

τὴ σιωπή σου.

«Η λύτρωση της Μαγδαληνής»

Επιτέλους
έμπηξα το χαριστικό καρφί
στο πάθος μου για σένα
τετέλεσται όλα
στον μέσα και τον έξω μου σταυρό

κι έτσι, δίχως θρήνους
απαθής κατεβάζω
τυλιγμένο μες στο λευκό σεντόνι
των μαλλιών μου
το άψυχο διωγμένο φίλημά μου
από τα απαρνητικά σου πόδια
τα όξινά σου χείλη

μόνη μου το σηκώνω
δεν έχει καν το ιδεολόγο εκείνο βάρος που
αποκτά μια στέρηση όταν
την κληρονομεί η ιστορία

αχ, πανάλαφρος απέμεινε
ο θάνατος του πόθου μου για σένα
φυσικό
έχει κλαπεί από μέσα του το σώμα
μέτρα πόσους αιώνες ήκμασε φρενήρες
σφαδάζοντας επάνω
στην παγερή απάρνησή σου γατζωμένο

και τώρα που αποχωρούν
αι μυροφόροι μοίραι μία μία
κι έμεινα μόνη μες στο άδειο γεγονός

ανασηκώνω το καπάκι που σκεπάζει
αυτά εδώ τα πτώματα που γράφω
και θλιμμένη γελώ παρατηρώντας

πώς ζάρωσε τι γερόντιο έθιμο απέμεινε
ο έρως μου για σένα
αλλά και τι γραΐδιο κωμικό τι μάταιο
η μη ανταπόκρισή σου

τετέλεσται όλα Χριστέ μου.

Τήρησα ωστόσο ευλαβώς
το έθιμο της οδύνης και φέτος.

Έρωτας, είναι του ενός ο βασανισμός, Κική Δημουλά

Το ότι υπάρχει ένας άλλος δίπλα σου, ότι ερήμην του σκέφτεσαι και δημιουργείς, είναι πάρα πολύ σπουδαίο. 

«Οφείλει κανείς να ζει ένα πράγμα με την ένταση που του προκαλεί, κι ας βλάπτει το δεσμό αυτή η μονομερής ένταση. Κατά τη γνώμη μου, βλάπτεται ο δεσμός από το ότι το ένα μέρος παραπροσφέρει, παραπροσφέρεται, παρά είναι παράφορο.

Αλλά είναι και τόσο απίθανο να συμπέσουν οι βαθμοί του αισθήματος ανάμεσα σε δυο ανθρώπους, παρά ενδεχομένως για μία μόνο στιγμή. Από εκεί και πέρα έχουμε χάσματα κι αυτό βοηθάει στο να μεγαλώνει το αίσθημα του ενός, να μικραίνει του άλλου, και να γίνεται αυτό το συναρπαστικό είτε παιχνίδι, είτε κυνηγητό, είτε μαρτύριο, αλλά οπωσδήποτε συναρπαστικό!

Τώρα, αν με ρωτήσετε από πού έχω βγάλει αυτά τα συμπεράσματα, και από πόσα όρη και βουνά ερώτων πέρασα κι ανεβοκατέβηκα, θα σας πω ελάχιστα…

Αλλά έχω μια εμμονή με το θέμα και την αξία του, και το γεγονός ότι δεν το εξήντλησα, δεν το έζησα όσο έπρεπε, όσο το ήθελα κι όσο ήμουν προορισμένη ίσως να το ζήσω, μ΄ έχει κάνει να αισθάνομαι ολίγον μελετήτρια του πράγματος σαν να έχω μία πείρα (…)

Το απεσταγμένο κέρδος αυτής της ιστορίας, είναι του ενός ο βασανισμός. Εκεί έχω καταλήξει κι έχω ευφρανθεί κάμποσο από ένα τέτοιο βάσανο…»

….«Μ΄άρεσε τότε που ζούσε ο Άθως (σ.σ.: ο επί τριάντα χρόνια σύντροφός της, ποιητής Α. Δημουλάς) και πηγαίναμε διάφορες εκδρομές με το αυτοκίνητο. Ηταν από τις ιδανικές στιγμές.

Το ότι υπάρχει ένας άλλος δίπλα σου, ότι ερήμην του σκέφτεσαι και δημιουργείς, είναι πάρα πολύ σπουδαίο. Είχα πολλές φορές σκεφτεί ότι κλέβοντας από την προσοχή του άλλου, κλέβοντας από την άγνοιά του, δημιουργείς. Το ένιωθα με τον Άθω. Τον ευχαριστούσε να το κάνω, βέβαια. Δεν τον ενημέρωνα αλλά δεν με διέκοψε και ποτέ μαντεύοντας!

Ναι, μου είναι αλησμόνητη η σιωπή μέσα στο αυτοκίνητο, ο καθρέφτης δεξιά απ΄όπου περνούσαν αποκεφαλισμένα τα τοπία, έχω πολλές εικόνες ακόμα. Αλλά δεν είμαι πια, εδώ και πολλά χρόνια, τρυφερή. Και φοβάμαι ότι αυτό, μάλλον το έκανε ο θάνατος του Άθου.  Πολύ το φοβάμαι…»

πηγη: diaforetiko

ΒΙΒΛΙΑ


ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΚΑΡΟΣ



THE BRAZEN PLAGIARIST


ΠΟΙΗΣΗ

Α' Έκδοση: 2013
: 25,00 ευρώ


ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΕΤΕΙΟ


ΠΕΖΟ, 184 σελίδες

Α' Έκδοση: 2013
 13,00 ευρώ




ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙΡΟΣ


ΠΟΙΗΣΗ, 104 σελίδες

Α' Έκδοση: 2014
 12,00 ευρώ



ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ


ΠΕΖΟ, 164 σελίδες

Α' Έκδοση: 2004
Τιμή καταλόγου: 17,16 ευρώ



ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ


ΠΕΖΟ

Α' Έκδοση: 2004
Τιμή καταλόγου: 5,99 ευρώ



ΕΝΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΜΑΖΙ


ΠΟΙΗΣΗ, 72 σελίδες

Α' Έκδοση: 1998
Τιμή καταλόγου: 12,10 ευρώ



ΕΡΑΝΟΣ ΣΚΕΨΕΩΝ


ΠΕΖΟ

Α' Έκδοση: 2009
Τιμή καταλόγου: 5,99 ευρώ



ΕΡΑΝΟΣ ΣΚΕΨΕΩΝ


ΠΕΖΟ, 40 σελίδες
 Α' Έκδοση: 2009
 10,09 ευρώ



ΗΧΟΣ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΕΩΝ


ΠΟΙΗΣΗ, 83 σελίδες
 Α' Έκδοση: 2001
 14,13 ευρώ



ΜΕΤΑΦΕΡΘΗΚΑΜΕ ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΩΣ


ΠΟΙΗΣΗ, 88 σελίδες

Α' Έκδοση: 2007
Τιμή καταλόγου: 12,00 ευρώ



Ο ΦΙΛΟΠΑΙΓΜΩΝ ΜΥΘΟΣ


ΠΕΖΟ

Α' Έκδοση: 2003
Τιμή καταλόγου: 5,99 ευρώ



Ο ΦΙΛΟΠΑΙΓΜΩΝ ΜΥΘΟΣ


ΔΟΚΙΜΙΟ, 40 σελίδες

Α' Έκδοση: 2003
Τιμή καταλόγου: 10,09 ευρώ



ΠΕΡΑΣΑ - ERLEBT


ΠΟΙΗΣΗ, 98 σελίδες

Α' Έκδοση: 2010
Τιμή καταλόγου: 25,24 ευρώ

Σημείωση: ΕΞΑΝΤΛΗΜΕΝΟ




ΠΕΡΑΣΑ / ERLEBT



ΠΟΙΗΣΗ

Α' Έκδοση: 2010
Τιμή καταλόγου: 9,99 ευρώ



ΠΟΙΗΜΑΤΑ


ΠΟΙΗΣΗ, 494 σελίδες

Α' Έκδοση: 1998
Τιμή καταλόγου: 24,23 ευρώ



ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ


CD/DVD
Α' Έκδοση: 2010
Τιμή καταλόγου: 17,16 ευρώ



ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ


ΛΕΥΚΩΜΑ, 306 σελίδες

Α' Έκδοση: 2007
Τιμή καταλόγου: 84,80 ευρώ



ΤΑ ΕΥΡΕΤΡΑ


ΠΟΙΗΣΗ, 80 σελίδες

Α' Έκδοση: 2010
Τιμή καταλόγου: 14,13 ευρώ



ΤΑ ΕΥΡΕΤΡΑ



ΠΟΙΗΣΗ

Α' Έκδοση: 2010
Τιμή καταλόγου: 5,99 ευρώ



ΧΑΡΙΝ ΠΑΙΔΙΑΣ


ΛΕΥΚΩΜΑ, 134 σελίδες

Α' Έκδοση: 2001
Τιμή καταλόγου: 28,27 ευρώ



ΧΛΟΗ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ


ΠΟΙΗΣΗ, 80 σελίδες
 Α' Έκδοση: 2005
Τιμή καταλόγου: 14,13 ευρώ



25.10.2014 
Η κυρία Κική Δημουλά πιστεύει ότι είναι 
δειλή και συμβιβασμένη 
Η διασημότερη εν ζωή ελληνίδα ποιήτρια μιλά στον 
Γιάννη Χατζηγεωργίου 

Τα χέρια της ποιήτριας... Φωτό: Γιάννης Χατζηγεωργίου 

Σήκω μέρα. Πηγή: www.lifo.gr

Νίψου έτοιμο το πρωινό σου 

σερβιρισμένος ο κόσμος 

φρέσκος μόλις τον έκοψαν

 από το δέντρο του ύπνου.

 Πάρε μαζί σου και τ' όνειρό του 

για μεσημεριανό σου.

Κράτα λίγο και για το σούρουπο 

θα πεινάσεις 

θα 'ναι τα τρόφιμα 

κλειστα

Μόνο συγκράτησε όσο μπορείς 

την επιδεικτική φιλάρεσκη εξάπλωσή σου. 

Αφού ξέρεις

 η πίσω μεριά ενός βουνού

ένα φού να σου κάνει 

έσβησες πας.

«Και όμως κινείται». Το πρώτο ποίημα από την καινούργια ποιητική συλλογή της Κικής Δημουλά «Δημόσιος Καιρός», που κυκλοφορεί από τις «εκδόσεις Ίκαρος»

Φωτό: Μιχάλης Αναστασίου 

Η δειλία καθόρισε τη ζωή μου. 

Η οποία θα μπορούσε να είναι πολύ ωραιότερη, 

αν ήμουνα λίγο πιο τολμηρή 

Τι είναι για σας σήμερα ποίημα; Τι συμβολίζει; 

Είναι ένα «σήμερα». Ένα σήμερα, που ελπίζει ότι θα είναι κι' ένα «αύριο»,

 με αναγνωρισμένες τις αγαθές παρεμβάσεις του, ώστε να μην είναι όλα μονόδρομος... Συμβολίζει επίσης, έναν ακόμα άνθρωπο μέσα στους τόσους, με μια πιο ευδιάκριτη ιδιαιτερότητα απ' αυτές που διαθέτει ο κάθε άνθρωπος που προορίζεται να κοινοποιείται και να περνάει τη δοκιμασία του μετεωρισμού της, πάνω από το αν έχει νόημα ή όχι η ύπαρξή της. Πιο συγκεκριμένα, χαρακτηρίζει έναν άνθρωπο που μάχεται να δώσει στα πράγματα διαστάσεις που δεν έχουν, ή και να ξεκαθαρίσει τη θολή μορφή τους, εφαρμόζοντας μια άλλη, επίσης θολή μέθοδο, όπως είναι αυτή του ποιητικού λόγου, ίσως πιο παρήγορη ως βραδύτερα θνητή. 

Διαφοροποιείται από την ποίηση; 

Δεν είμαι βέβαιη αν κατανοώ την ερώτηση, και έτσι στην τύχη, με τη βοήθεια της αοριστίας απαντώ, ότι η ποίηση είναι τα νερά μιας λίμνης και το ποίημα είναι ο Νάρκισσος που καθρεφτίζεται. 

Θα προτιμούσατε μόνο να ζείτε ποιητικά παρά να γράφετε ποιήματα;

Ποιητική ζωή δεν υπάρχει. Κι' αυτό ακριβώς είναι μια από τις αμέτρητες ελλείψεις που προσπαθεί να θεραπεύσει, να συγκαλύψει η ποίηση.

Μα, τι νόημα έχει η ποίηση σε μία απείρως αντιποιητική εποχή; 

Και εγώ σας ρωτώ: τι νόημα θα είχε η ποίηση σε μια ποιητική εποχή; Και υπήρξε ποτέ τέτοια αρραγώς ποιητική εποχή; Αν εννοείτε αντιπνευματική, τότε ναι, ακόμα περισσότερο γίνεται απαραίτητη η παρέμβαση της ποίησης, της τέχνης γενικά. 

Γιατί αισθάνεστε αμήχανα όταν σας αποκαλούν «ποιήτρια», κυρία Δημουλά; Είναι μία καλώς νοούμενη σεμνότητα, κάτι βαρύγδουπο που πιστεύετε πως δεν σας ταιριάζει ή ένας ιδιαίτερος μηχανισμός αυτοπροστασίας; 

Γιατί αισθάνομαι αμήχανα; Ναι, ίσως για όλους αυτούς τους λόγους που αναφέρετε, αλλά εκείνο που με ενοχλεί είναι η ανακρίβεια, η υπερβολή αυτού του χαρακτηρισμού, διότι δεν υπάρχει κανείς που να είναι μόνον και συνεχώς ποιητής. Είναι ένας επίμονα κοινός άνθρωπος, στον οποίο απλώς δόθηκε, χωρίς συμβόλαιο μονιμότητας, η δυνατότητα να επιχειρεί να αποτινάξει τη φθαρτότητά του.

Το νόημα της ζωής... Είναι για να διαπράξει μια συγκλονιστική ληστεία. Κλέβει από την ανυπαρξία την ύπαρξη. Μετά από καιρό, απρόβλεπτο το πόσο, σα να μετανοεί γι' αυτή την αμαρτία της και μας επιστρέφει στη δικαιούχο. Προς μεγάλη χαρά των τάφων. Κι' ας δείχνουν λυπημένοι.

Το νόημα της ζωής... Είναι για να διαπράξει μια συγκλονιστική ληστεία. Κλέβει από την ανυπαρξία την ύπαρξη. Μετά από καιρό, απρόβλεπτο το πόσο, σα να μετανοεί γι' αυτή την αμαρτία της και μας επιστρέφει στη δικαιούχο. Προς μεγάλη χαρά των τάφων. Κι' ας δείχνουν λυπημένοι. 

Οι λέξεις παραμένουν να έχουν καθαρά βασανιστικές προθέσεις απέναντι σας; 

Δύσκολη απάντηση και συγχρόνως εύκολη αν σκεφτείτε, ότι αυτές οι λέξεις, οι ίδιες που έγραψαν ένα καλό ποίημα, έγραψαν κι ένα μέτριο έως και αποτυχημένο ποίημα. Υποθέτω ότι ευθύνεται για το αβέβαιο αποτέλεσμα η συνεχώς μεταβαλλόμενη διάθεση των λέξεων, και δεν αποκλείεται βέβαια η διάθεση αυτή να είναι συνάρτηση και της δικής μας διαθέσεως. Εν ολίγοις, και με τον κίνδυνο να πέσω σε μιάν ακρότητα, πιστεύω πως ό,τι είμαστε κι' ό,τι αισθανθήκαμε, το έζησαν και το αισθάνθηκαν πρώτα οι λέξεις. Ακριβέστερα, μας προαισθάνθηκαν. Ο όγκος των ποιημάτων σας που δεν αποτυπώθηκαν ποτέ σε χαρτί-πόσο μάλλον σε μία ποιητική συλλογή-, είναι απείρως μεγαλύτερος από αυτά που εμείς οι αναγνώστες σας γνωρίζουμε; Και γιατί αυτά τα ποιήματα ποτέ τους δεν «ταξίδεψαν»; Τα ποιήματα που οι ίδιες λέξεις τους τα έκριναν αποτυχημένα, δεν τα κρατώ. Τα σκίζω. Ούτε για κληρονόμο των αποτυχιών μας δεν θεωρώ άξιο το θάνατο.

Ακόμη και η πιο απλή κίνηση, όπως είναι το άναμμα του τσιγάρου μας, καλή ώρα-κάτι που κάνετε αυτή τη στιγμή-ή το πλύσιμο των πιάτων, μπορούν να εμπεριέχουν ποίηση; 

Ο καπνός από το άναμμα του τσιγάρου, είναι ένας αυτοκαταστροφικός ταξιδιώτης. Απλώς τον ακολουθώ... Όσο για το πλύσιμο των πιάτων, ε, το θέμα του να απαλλάσσεται ο άνθρωπος από την καθημερινή λίγδα και τα αποφάγια της μέρας, είναι κι' αυτό ένα από τα καθήκοντα της ποίησης, είναι, ας πω, η εξωτερική καθαριότητά της.

Πιστεύετε πως αυτό που διαφοροποιεί τον ποιητή από τον μη ποιητή είναι κυρίως η ανάπτυξης μίας ιδιαίτερης μορφής ευαισθησίας και αλλιώτικης οπτικής απέναντι στον κόσμο, στους ανθρώπους, στα αντικείμενα;

Δεν μου αρέσει να μεγαλοποιώ τις ευαισθησίες του ποιητή. Δεν είναι κατάκτησή του, τις βρήκε θρονιασμένες στην ψυχοσύνθεσή του και τις εκμεταλλεύεται όπως εκμεταλλευόμαστε την οξυδέρκεια, την παρατηρητικότητα, αν υπάρχουν. Και βέβαια δεν ξέρουμε και δεν συνυπολογίζουμε πόσο ευαίσθητος είναι ο κάθε άνθρωπος, αλλά που έχει το ατύχημα ή το ευτύχημα να μην έχει βρει η ευαισθησία του τον προσανατολισμό της.

Η ευαισθησία σας στο κοίταγμα του κόσμου, των ανθρώπων και των πραγμάτων-που προφανώς σας χαρακτηρίζει-πόσο ανελέητη ή βασανιστική ήταν για σας προσωπικά στην καθαυτό καθημερινή ζωή και στις ανάγκες της; 

Βασανιστική καθόλου. Διεγερτική ναι.

Ήταν σα να ζούσατε, ανά περιόδους της ζωής σας, μία «διπλή» ζωή-ίσως και με δόσεις σουρεαλισμού; 

Μόνον διπλή; Αν μετρήσετε με πόσους συμβιβασμούς συζούμε, θα καταλάβετε ότι η επιβίωση είναι μια σπουδαία, άφθαστη ηθοποιός, με ιδιαίτερη ευχέρεια να υποδύεται την αντοχή.

Έχετε εφεύρει στο μεταξύ, με το πέρασμα του χρόνου και τις «πλάτες» της εμπειρίας, ικανές ασπίδες για την προστασία της ευαισθησία σας από τους πεζούς εχθρούς της; Δεν ξέρω αν η εμπειρία προφυλάσσει την ευαισθησία ή αν η ευαισθησία επιτρέπει στην εμπειρία να την επηρεάζει. Όσο για τους εχθρούς, θα πω ότι συμβάλλουν κι αυτοί τα μέγιστα στο να πείθεσαι ότι υπάρχεις. 

Τι στερήσατε από τη ζωή σας γράφοντας ποιήματα, κυρία Δημουλά, βασανίζοντας ίσως το μυαλό σας, βραδιές και μέρες, προκειμένου να βρείτε το σωστό νόημα, τη σωστή λέξη, στη σωστή σειρά; 

Τίποτα δεν στέρησα, δεν θυσίασα. Αυτό που μου επεβλήθη να επιχειρώ, προφανώς ήταν το ευκολότερο, απ' όσα δύσκολα απέφυγα. 

Αν μετρήσετε με πόσους συμβιβασμούς συζούμε, θα καταλάβετε ότι η επιβίωση είναι μια σπουδαία, άφθαστη ηθοποιός, με ιδιαίτερη ευχέρεια να υποδύεται την αντοχή 

Η ποίησή σας, παρηγορεί. Εδώ και πολλά χρόνια. Εσάς τι σας παρηγορεί; 

Αν μου έδιναν να διαλέξω μεταξύ μιας ευτυχίας και του να γράψω ένα καλό ποίημα, μοιραία θα διάλεγα το δεύτερο, μια και δε γνωρίζω τι σημαίνει ευτυχία κι' αν υπάρχει. Ίσως, λοιπόν, πράγματι να παρηγορεί η ποίηση για την έλλειψη ευτυχίας. Υποπτεύομαι πως η ευτυχία είναι κάτι που δεν θα το θυσίαζε κανείς για να γράψει ποιήματα. Διότι ευτυχής και ποιητής κατ' εμέ δεν υπάρχει. 

Δεν υπήρξατε ευτυχισμένη; 

Ποτέ. 

Αυτό δεν σας λυπεί;

 Όχι. Το θεωρώ κανονικό. Δεν υπάρχει ευτυχία. Υπάρχει χαρά, αλλά κι' αυτή κρατάει τέσσερα δευτερόλεπτα. Διότι έρχεται μία πραγματικότητα και τα βάζει όλα στη θέση τους. 

Η ζωή είναι περισσότερο λύπες παρά χαρές; 

Αυτό δεν το ξέρω. Είναι θέμα της ιδιοσυγκρασίας. Είναι άνθρωποι που χαίρονται εύκολα, είναι άνθρωποι που πιστεύουν σε πολλά πράγματα-αυτό δίνει μία δύναμη πολύ μεγάλη. Ακόμη και λάθος να πιστεύεις. Βλέπω, όμως, ότι όλες οι καταστάσεις προορίζονται για να τουμπάρουν, για να αλλάξουν. Τίποτα δεν είναι σταθερό. Αυτή η ρευστότητα, λοιπόν, είναι που και με ευχαριστεί διότι με διεγείρει αλλά και με τρελαίνει καθώς σκέφτομαι ότι αυτή η ίδια μετά θάνατον δεν υπάρχει. Σου δίνει ένα τελικό, ένα καταλάγιασμα, κι' αυτό είναι πάρα πολύ δυσάρεστο. 

Η σταθερά στη ζωή σας ποια ήταν; 

Η σταθερά στη ζωή μου ήταν η δειλία.

Απέναντι σε τι;

 Απέναντι στο να φτιάξω δικό μου πράγμα, στο να το κάνω καλύτερο. Απέναντι στο να δημιουργήσω στον άλλον την εντύπωση ότι μπορεί να είμαι επιθετική και επιβλαβής. Έχω ερμηνεύσει τελικά την ευγένειά μου ως μία δειλία με προσωπείο. Οι αρετές δεν έχουνε μία πλευρά, έχουν και ένα κρυφό πρόσωπο. Μπορεί να είναι ατέλειες. Εκτιμώ πάρα πολύ την ευγένεια, αλλά υποπτεύομαι ότι δεν είναι αμιγής αρετή-έχει πίσω της και μία έλλειψη επιθετικότητας. Φοβάμαι πάρα πολύ να δυσαρεστήσω ανθρώπους, φοβάμαι πάρα πολύ να πω «όχι». Εκεί το επιχείρημά μου είναι «θα τον προσβάλω αν πω "όχι"», «θα κάνω διάκριση αν στον άλλον έχω πει "ναι"». Θέλω να είμαι ευγενής, θέλω να είμαι δίκαιη ή δεν θέλω τους πολέμους; Διότι μία διάκριση σημαίνει κήρυξη πολέμου από τον αδικημένο... Η δειλία πάντως καθόρισε τη ζωή μου. Η οποία θα μπορούσε να είναι πολύ ωραιότερη, αν ήμουνα λίγο πιο τολμηρή.

Σε ποια θέματα; 

Στα εσωτερικά μου, στα της ζωής μου, στα οικογενειακά μου, στις συνθήκες της ζωής, στο πως διαμορφώθηκαν, στο πως τις άφησα να διαμορφωθούν χωρίς την έγκρισή μου και πως τις έζησα ενώ διαφωνούσα μ' αυτές. Φοβάμαι πραγματικά τις ανατροπές. Δεν ξέρω τι φέρνει μία ανατροπή. Ήτανε πράγματα μέσα στο σπίτι, μέσα στην οικογένεια, που έτσι λίγο να κούναγα το χέρι μου θα τα είχα αλλάξει. Και θα είχαν ευτυχήσει πολλοί άνθρωποι ενδεχομένως. 

Μήπως, όμως, τότε δεν θα γράφατε ποιήματα; 

Το είχα σκεφτεί κι' αυτό. Το είχα βάλει στο λογαριασμό και έβγαινε ένα συν, ότι αυτό με βοήθησε να γράφω ποιήματα. Αλλά αυτό ήμουν κι εγώ. Άπαξ και δεν το έκανα, σημαίνει ότι δεν ήμουνα για να το κάνω. Είναι μοιραίο να εξαρτώμεθα από κάτι, όταν έχουμε την μεγάλη εξάρτηση από τον εαυτό μας. Είμαστε δούλοι και αιχμάλωτοι του εαυτού μας, του χαρακτήρα μας. Από εκεί και πέρα, τα διαβήματα είναι ρομαντικά. 

Σήμερα από τι εξαρτάστε; 

Απολύτως από το χρόνο, ο οποίος τελειώνει... 

Πόσων ετών είστε; 

82 μισό...Τις παρεμβάσεις του χρόνου, αυτής της ηλικίας τουλάχιστον, τις παρακολουθώ άγρυπνη και τις καταγράφω. Με οδηγούν σε μία αλλαγή του να μην αναγνωρίζω τον εαυτό μου. Και αυτό είναι πλήγμα.

Πότε γράψατε τελευταία φορά κάποιο ποίημα; 

Πριν βγάλω την τελευταία μου συλλογή. 

Όχι χθες ή έστω τον προηγούμενο μήνα; 

Όχι και τέτοια θράση! Δεν είμαι τόσο θρασεία ούτε κολυμπάω στην έμπνευση. Εξάλλου, το να γράψεις δεν είναι θέμα εμπνεύσεως.

Τότε τι είναι; 

Είναι θέμα μιας κατάλληλης τυχαίας στιγμής. Δεν μπορώ να εξηγήσω πως από το τελευταίο βιβλίο μέχρι το άλλο που έβγαλα, πέρασαν κιόλας τέσσερα χρόνια. Δεν δικαιολογείται να μην έχω γράψει ανάμεσα ένα ποίημα.

Αλλά δεν γράψατε... 

Ούτε ένα. Κάθισα όμως μία στιγμή και έγραψα αυτά, όποια και να 'ναι. 

Έχετε φίλους;

 Έχω. Έχω μια ζήτηση (χαμογελάει). Και με το παραπάνω. Ακούστε, το να είναι κάποιος ποιητής δεν σημαίνει ότι είναι κάθε στιγμή ποιητής. Μπορεί εξ' αυτού να έχει καλλιεργηθεί μία ιδιαίτερη ευγένεια, αλλά η ζωή τον θέλει κοινό άνθρωπο. 

Με ιδιαίτερες, όμως, ευαισθησίες... 

Τις οποίες ανακαλύπτει και τις ασκεί την ώρα που γράφει. Διότι αλλιώς δεν μπορώ να εξηγήσω ούτε τους φθόνους, ούτε τα μίση, ούτε τις κακεντρέχειες που αφθονούν σε αυτό τον ευαίσθητο χώρο που δεν θα έπρεπε. Αλλά φαίνεται ότι η ανταγωνιστικότης είναι σύνθημα ζωής, σύνθημα επιβίωσης.

Κινδυνεύσατε ποτέ από την ποίησή σας; 

Κινδυνεύω συνεχώς να με απαρνηθεί η ίδια... 

Σε μία εποχή περιρρέουσας θλίψης, μελαγχολίας και απόγνωσης, η ποίηση μπορεί να μας κατευθύνει στη χαρά, στην οποία αναφερθήκατε προηγουμένως; Ή, όπως έχουν πει άλλοι ποιητές, «ποίηση και χαρά είναι δύο έννοιες που ποτέ τους δεν συναντώνται. Η ποίηση γεννιέται μόνο μέσα από τη λύπη»;

 Η ποίηση δεν γεννιέται από τη λύπη κι' ούτε ξέρουμε από που. Ίσως ένα ανήσυχο, αναρχικό κύτταρο τη σκαρφίζεται, για να προφυλάξει το μυστηριώδες από τη φθορά που επιφέρει η κανονικότητα.

Τόσο απλή απορία, αλλά συνάμα τόσο σημαντική η δική σας κατανόηση στο θέμα και απάντηση, με βάση όλα όσα ζήσατε: Έχετε καταλάβει ποιο είναι το νόημα της ζωής; 

Το νόημα της ζωής... Είναι για να διαπράξει μια συγκλονιστική ληστεία. Κλέβει από την ανυπαρξία την ύπαρξη. Μετά από καιρό, απρόβλεπτο το πόσο, σα να μετανοεί γι' αυτή την αμαρτία της και μας επιστρέφει στη δικαιούχο. Προς μεγάλη χαρά των τάφων. Κι' ας δείχνουν λυπημένοι. 

Φοβάστε το θάνατο; 

Πολύ.

Γιατί;

 Γιατί θέλω να ζω! 

Πως εννοείτε τη ζωή; 

Όπως τη γνώρισα. Σαφώς είμαι βεβαία ότι είναι καλύτερη από το θάνατο. 

Κάποιοι ψάχνουν το νόημα της ζωής στον έρωτα. Μάταιη η αναζήτηση; 

Για θυμίστε μου τον έρωτα... Έχω ξεχάσει. Ακόμα και τις μέσες άκρες... 

Αξίζει τελικά τον κόπο τόση ποίηση σε μία τόσο πεζή ζωή, κυρία Δημουλά; 

Για να επιβιώνει η ποίηση σε κάθε εποχή, ακόμα και στις επιδημίες καταποντισμών, σημαίνει ότι έχει κάνει το σωτήριο εμβόλιο των ισορροπιών και δεν μολύνεται...(ανάβει άλλο ένα, τελευταίο, τσιγάρο, λίγο πριν την αποχαιρετίσω). 

Δεν θέλω να είμαι αδιάκριτος, αλλά γιατί καπνίζετε; ..

.Γιατί ζούμε τόσο λίγο;

Info: 

Οι ποιητικές συλλογές της Κικής Δημουλά κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Ίκαρος. Η τελευταία της ποιητική συλλογή έχει τίτλο «Δημόσιος Καιρός». Αναδημοσιεύεται από τον «Φιλελεύθερο» Κύπρου με την παραχώρηση του δημιουργού. 

20 ΜΑΙΟΥ 2015

Η Κική Δημουλά επίτιμη διδάκτορας στη Θεολογική του ΑΠΘ (εικόνες)

«Είμαι αδιάβαστη στο μάθημα της έπαρσης» δήλωσε η μεγάλη ποιήτρια

Την ποιήτρια Κική Δημουλά αναγόρευσε σε επίτιμη διδάκτορά του το τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Με λόγο ποιητικό –σε μία προσπάθεια «μίμησης» και τιμής στον «λόγο» της πολυβραβευμένης ποιήτριας– η πλειονότητα των πανεπιστημιακών καθηγητών που προσφώνησαν την Κική Δημουλά μίλησαν για το έργο της και «τον τύπο των ήλων που αφήνει στο σώμα της ποιήτριας ο Χρόνος, η Απώλεια και η Μνήμη», για «ποίηση υψηλής υφολογικής ευκρίνειας» ακόμα και για την «τυχαιότητα ή πρόνοια αγαθή» των συντομογραφικών του ονόματός της, που θυμίζουν στους θεολόγους την Καινή Διαθήκη και καθιστούν την ποιήτρια την «Καινή Διαθήκη της νεότερης μας ποίησης» και την καλωσόρισαν στις τάξεις των Θεολογούντων.

Τον ...μόνο «πεζό» λόγο της βραδιάς άρθρωσε –όπως ο ίδιος είπε σεμνά– ο πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας, κλείνοντας όμως κι ο ίδιος ποιητικά τον χαιρετισμό του και χαρακτηρίζοντας την ποιήτρια και το έργο της ως «κάστρο της ωριάς» που δεν «ξέρει από τι είναι φτιαγμένο» και δηλώνοντας «ευτυχής που μπορεί και το θαυμάζει».

Απευθυνόμενη στη «συγκεντρωμένη ιερότητα» της κατάμεστης (πρωτοφανώς σε αναγόρευση επιτίμου διδάκτορα) ιστορικής αίθουσας τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ και αφού εξεδύθη παρατύπως τη βαριά πανεπιστημιακή τήβεννο, την οποία της είχαν φορέσει λίγα λεπτά νωρίτερα οι επικεφαλής της τελετής, η Κική Δημουλά δήλωσε πως είναι «αδιάβαστη στο μάθημα της έπαρσης» και ζήτησε την κατανόηση του ακροατηρίου για την ταραχή που νιώθει, δίνοντας «εισιτήριες εξετάσεις στην Ανωτάτη Αποδοχή Σας» και ομολόγησε πως «δεν είμαι φιλόλογος, δεν είμαι θεολόγος, δεν είμαι καν επιστήμων». Επρόκειτο εξάλλου –παρά τα δεκάδες βραβεία και διακρίσεις, παρά του ότι δεν είναι κάτοχος κάποιου πανεπιστημιακού πτυχίου– για την πρώτη αναγόρευσή της σε επίτιμο διδάκτορα πανεπιστημίου.

Με αφορμή τη σημερινή γιορτή των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, η καθηγήτρια του τμήματος Θεολογίας Άννα Κόλτσιου-Νικήτα, που εκφώνησε τον έπαινο της τιμώμενης, αναφέρθηκε στο ομότιτλο «θεολογικό» της ποίημα: «Κύριε/ σού έφερα το πρόσφορο/ ζεστή ακόμα η σαρξ με σφραγίδα/ εδώ το χαρτονόμισμα να δώσεις κάτι στο κερί που σου διαβάζει οδυρμούς εν περιλήψει/ κι εδώ είναι το χαρτί με των ψυχών τα ονόματα/ Όσα μπορείς αγίασον/. Για την Ελένη κυρίως ενδιαφέρομαι/ ήτανε κάποτε η μάνα μου/ Τώρα δεν ξέρω τι συγχωνεύσεις έκανες αν σε κοινό αυλάκι ρέει το ίδιο αίμα με το ξένο/.... Ελένη. Να σ' την δείξω μην την μπερδέψεις/ με άλλες έτσι που κατάργησες τα επίθετα/ κατάργησες τις ανομοιότητες/ Μόνο διακριτικό που τους απέμεινε είναι πόσο τους ξέχασαν/ και πόσο ακόμα τους θυμούνται.../ ...Αυτή είναι, δες την καλά/ Κοίτα μη μου αγιάσεις ξένη μάνα/ και γίνει η στοργική ορφάνια μου/ μετά από τόσα χρόνια μητριά μου...».

«Ένας αυτοσχέδιος άνθρωπος είμαι, ο εαυτός μου με ανάγκασε να είμαι» απολογούνταν, λίγα λεπτά αργότερα, η ακαδημαϊκός (από το 2002) Κική Δημουλά...«Με είδε ο Θεός –ο μόνος αρμόδιος σε θέματα αυθαιρεσιών– και μου έδωσε ένα καχεκτικό φτερό. Έκτοτε, απλώς προσπαθώ. Σπανίως δε, και συστηματικά πετώ και πέφτω και σωριάζομαι πάνω στην αβέβαιη φύση μου. Ως αυτοσχέδια ύπαρξη τόλμησα αυτόν τον «υπόπτου ηθικής τίτλο» (ΠΛΑΝΗ) για την ομιλία μου, στον χώρο του πανεπιστημίου – τον ταγμένο στην καταπολέμηση της πλάνης μέσω της θαυματουργού Παιδείας που προσφέρει».

Στην «ποιητικά θεολογική» της ομιλία, με θέμα «Η πλάνη», η Κική Δημουλά μίλησε για την κοινωφελή δραστηριότητα αλλά και τις παρενέργειες της πλάνης, η λειτουργία της οποίας ταυτίζεται συχνά με εκείνη των ονείρων, όπως είπε. Δήλωσε οφειλή στην έννοια της πλάνης καθώς «είναι αυτή που κατατρόπωσε το τελεσίδικο ρήμα "Αποκλείεται", αυτή που μετατρέπει τις δύσμορφες καταστάσεις σε καλλίμορφες, αυτή που ανατρέπει τη θνητότητα όσων αγαπήσαμε».

ΦΩΤΟ: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΝΙΚΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ